این مطالعه با هدف بررسی شاخص‌های تنوع زیستی بزرگ بی‌مهرگان کف زی در رودخانه چالوس استان مازندران و تأثیر سیلاب‌های بهاری بر این شاخص‌ها طی بهار و تابستان 1394 صورت گرفت. پارامترهای محیطی شامل دبی روزانه در سال آبی 94-93، دما، اکسیژن محلول، نیترات، فسفات، pH، TDS و EC در 9 ایستگاه در سرشاخه‌ها و کانال اصلی رودخانه اندازه‌گیری شد. بزرگ بی‌مهرگان کف زی به‌وسیله سوربر سمپلر در هر ایستگاه جمع‌آوری، شناسایی و شمارش گردیدند. نتایج حاکی از آن بود که مقادیر شاخص¬های زیستی EPT، EPT/Chironomidae، ASPT، HFBI، تنوع شانن-وینر و سیمپسون تفاوت معنی¬داری بین دو فصل نشان دادند (p<0.05). از بین پارامترهای محیطی در هر دو فصل میزان دبی بیشترین همبستگی معنی‌دار و منفی را با شاخص‌های زیستی داشت (p<0.01). ضمن اینکه مقادیر نیترات و فسفات با شاخص‌های زیستی بیشترین همبستگی مثبت و معنی‌‌داری را نشان دادند. بر اساس نتایج آنالیز افزونگی، پارامترهای محیطی دما، اکسیژن، نیترات و pH در فصل بهار و پارامتر دبی در فصل تابستان به‌عنوان مهم‌ترین متغیرهای اثرگذار بوده‌اند. طبق نتایج به‌دست‌آمده از این تحقیق، سیلاب‌های بهاری به‌طور مستقیم و یا غیرمستقیم، با تأثیر بر سایر پارامترهای محیطی مثل اکسیژن محلول و pH، بر شاخص‌های زیستی بزرگ بی‌مهرگان کف زی در رودخانه چالوس مؤثر بوده‌اند. به‌طورکلی، تغییرات پی‌درپی دما، بارندگی و شرایط هیدرولوژی رودخانه¬ها روی موجودات زنده رودخانه تأثیر داشته، اما ممکن است نسبت به سیلاب¬ها بسیار جزئی باشند.

واژه‌های کلیدی: بی‌مهرگان کف‌زی، رودخانه چالوس، سیلاب بهاری

متن کامل [PDF 808 kb]   (884 دریافت)