نشریه علمی بوم شناسی آبزیان

این مطالعه با هدف بررسی اثرات مزمن تحت استرسی غلظت‏های مختلف پساب خروجی از تصفیه‌خانۀ فاضلاب شهری به مدت دو ماه بر هورمون استرسی کورتیزول، شاخص‏های خون‏شناسی و بافت‏‌های کبد و آب‌شش ماهی کپور معمولی (Cyprinus carpio) انجام گرفت. برای انجام این تحقیق، تعداد 120 قطعه ماهی کپور معمولی با وزن متوسط 5±120 گرم در 5 تیمار و سه تکرار در غلظت‏های 0% (شاهد)، 25%، 50%، 75% و 100% فاضلاب خروجی از تصفیه‌خانه در مخازن 60 لیتری قرار گرفتند. نتایج نشان داد که با افزایش غلظت فاضلاب در تیمارها، میزان هورمون کورتیزول به‌طور معنی‏داری در بدن ماهیان افزایش می‌یابد. نتایج شاخص‏های خون‌شناسی شامل گلبول سفید (WBC)، گلبول قرمز (RBC)، هماتوکریت (HCT)، هموگلوبین (Hb) و متوسط حجم گلبولی (MCV) با افزایش درصد غلظت فاضلاب به¬طور معنی‌داری افزایش نشان دادند، اما در سایر شاخص‏های خونی اختلاف معنی‏داری مشاهده نشد. همچنین نتایج بافت‌شناسی نشان داد که با افزایش غلظت فاضلاب، تغییرات و آسیب‌های بافتی نظیر هایپرتروفی و تورم ابری در هر دو  بافت کبد و آب‌شش مشاهده گردید. به‌طورکلی بر اساس نتایج تلفات ماهی، غلظت هورمون استرسی  کورتیزول، شاخص‏های خون‌شناسی و نتایج بافت‌شناسی در تیمارهای 75% و 100% فاضلاب، برای مباحث مدیریتی پرورش ماهی کپور معمولی با استفاده از فاضلاب شهری و سلامت زیستی این ماهی، تیمار 50% فاضلاب (50% فاضلاب و 50% آب معمولی) برای پرورش پیشنهاد می‌گردد.