دی اتیل هگزیل فتالات (DEHP) یکی از آلاینده¬هایی است که به‌عنوان پلاستی¬سایزر (روان کننده) کاربرد زیادی دارد. تولید، مصرف و پراکندگی وسیع این آلاینده، نگرانی¬های زیادی در مورد تأثیرات سمی این ماده بر موجودات زنده ایجاد کرده است. امروزه روش تست جنین ماهی (FET) در دانش سم-شناسی به‌عنوان روشی جایگزین با روش¬های متداول به شمار می‌رود. هدف این مطالعه بررسی سمیت DEHP از طریق تأثیرات کشنده و غیر کشنده جنین ماهی گورخری در آزمایش 5 روزه و با روش FET است. جنین ماهی گورخری (Danio rerio) (3 ساعت پس از باروری) در مواجهه با غلظت‌هایی از DEHP شامل (05/0، 5، 20، 35، 50 و 100 میکروگرم بر لیتر) به مدت 120 ساعت قرار گرفت و سپس نقاط تأثیر کشنده و غیر کشنده و ناهنجاری¬های جنینی در زمان‌های مختلف، بررسی و تحلیل داده‌ها با نرم‌افزار Probit انجام شد. ارزش عددی شاخص¬های LC50، NOEC و LOEC برای آلاینده DEHP به ترتیب به مقدار 14/46، 08/12 و 06/22 میکروگرم بر لیتر به دست آمد. ناهنجاری‌هایی شامل لخته شدن جنین، عدم تشکیل سومیت، جدا نشدن دم از کیسه زرده، نقص در انحنای دم و عدم تشکیل ضربان قلب دیده شد. نتایج نشان داد که DEHP آلاینده¬ای با خاصیت ناهنجاری¬زایی است و کاربرد روش (FET)، روشی جایگزین و کارآمد در پیش‌بینی سمیت آلاینده‌های نوظهور است.

واژه‌های کلیدی: تست جنین ماهی، دی‌اتیل‌هگزیل‌فتالات، غلظت کشنده، ماهی گورخری، LC50

متن کامل [PDF 839 kb]   (1698 دریافت)