ثمر مرتضوی، مسعود حاتمی منش،
دوره ۹، شماره ۳ - ( ۱۰-۱۳۹۸ )
چکیده
هدف پژوهش حاضر تعیین غلظت و ارزیابی خطر سلامتی فلزات سرب، کروم، مس و روی در بافت عضله ماهی کپور معمولی (Cyprinus.carpio) و آمور (Ctenopharyngodon idella) در رودخانه بشار است. جهت بررسی غلظت فلزات در ماهیان و ارزیابی خطر بهداشتی مصرف آن‌ها، ۶۰ نمونه ماهی از رودخانه برداشت شد. پس از هضم اسیدی نمونه¬ها، غلظت فلزات با دستگاه جذب اتمی تعیین گردید. برای ارزیابی خطر مصرف ماهیان رودخانه از شاخص حداکثر میزان مجاز مصرف روزانه، شاخص آلودگی فلزات (MPI)، ارزیابی خطر بهداشتی (HQ) و خطرپذیری کل (HI) فلزات استفاده شد. میانگین کلی غلظت فلزات کروم، سرب، روی و مس در ماهی کپور معمولی و آمور به ترتیب برابر (۱۵/۱، ۱۵/۵، ۴۷/۲۵ و ۵۴/۱۷) و (۱۶/۲، ۷۴/۶، ۷۰/۱۴ و ۶۱/۱۰) میلی¬گرم بر کیلوگرم بود. میزان شاخص آلودگی فلزات و حداکثر میزان مجاز مصرف روزانه (CRlim) نشان داد آلودگی و خطر بهداشتی مصرف کپور معمولی به مراتب بیشتر از ماهی آمور می¬باشد. میزان شاخص (HQ) برای هر دو ماهی کپور معمولی و آمور به ترتیب برابر ۳۴۸/۰ و ۲۴۴/۰ و همچنین مقدار (HI) هر دو گونه ماهی نیز کمتر از یک به دست آمد. بر این اساس، ادامه روند ورود آلاینده¬های مختلف از فاضلاب‌های شهری، صنعتی و کشاورزی می¬تواند ضمن تجمع عناصر سنگین در زنجیره غذایی این بوم¬سازگان، سبب تهدید جدی برای سلامتی موجودات زنده و مصرف‌کنندگان آن‌ها گردد.
