زهرا افتخاری، ناهید شریفی، اکبر نورسته نیا، زهرا مسعودیان،
دوره ۱۰، شماره ۳ - ( ۱۰-۱۳۹۹ )
چکیده
مواد رنگزای گروه آزو مهم‌ترین گروه از مواد رنگزای تجاری و پرکاربردترین ترکیبات رنگزای مورد استفاده در صنایع مختلف هستند. آزادسازی پساب‌های حاوی این ترکیبات در محیط زیست منجر به مشکلات متعددی نظیر کاهش فتوسنتز و رشد گیاهان و کاهش کیفیت آب می شود. در مطالعه حاضر تأثیر سه غلظت مختلف (۲۰،۱۰،۰ میلی‌گرم در لیتر) ماده رنگزای آبی اسیدی ۹۲ (AB۹۲) بر شاخص¬های فیزیولوژیک گیاه آبزی Ceratophyllum demersum نظیر رنگیزه‌های فتوسنتزی، غلظت گلیکوزید سیانیدین، توانایی پاک‌سازی رادیکال آزاد و پراکسیداسیون لیپید در یک دوره تیماردهی ۷ روزه بررسی شد. بر اساس نتایج به دست آمده مقدار کلروفیل a، کلروفیل b، کلروفیل کل و کاروتنوئید کل در غلظت ۲۰ میلی‌گرم بر لیتر نسبت به شاهد به ترتیب به میزان ۳۸/۱۵، ۱۸، ۸۸/۱۶ و ۴۵ درصد کاهش یافت. غلظت گلیکوزید سیانیدین، پراکسیداسیون لیپید و فعالیت آنتی‌اکسیدانی در هر دو غلظت ۱۰ و ۲۰ میلی‌گرم بر لیتر افزایش یافت به طوری که در غلظت ۲۰ میلی‌گرم بر لیتر این پارامترها به ترتیب به میزان ۸/۸۱، ۵/۶۹ و ۲۹/۱۴درصد نسبت به نمونه شاهد افزایش نشان داد. به این ترتیب حضور هر دو غلظت ۱۰ و ۲۰ میلی‌گرم بر لیتر از ماده رنگزای آبی اسیدی۹۲ موجب القای فعالیت آنتی‌اکسیدانی و بروز خطر تنش اکسیداتیو برای گیاه سراتوفیلوم گردید.
