محبوبه افرند، ایمان سوری نژاد، سید ابوالحسن شاهزاده فاضلی، آرش اکبرزاده،
دوره ۷، شماره ۳ - ( ۱۰-۱۳۹۶ )
چکیده
جنس Encrasicholina شامل آنچوی ماهیان کوچک پلاژیک است که گونه های آن فقط در آب های اقیانوس هند و آرام پراکنش دارند و از نظر اقتصادی و اکولوژیکی بسیار حائز اهمیت می باشند. تاکنون از این جنس سه گونه در آب های ایرانی خلیج فارس گزارش شده است. با توجه به فعالیت های مختلف انسانی در دهه های اخیر، اکوسیستم خلیج فارس آسیب های جدی را متحمل شده است و تنوع زیستی آن دچار تهدید شده است. در این میان بیشتر گونه های سطح زی با خطر انقراض مواجه هستند، بنابراین توسعه پایدار این منابع و حفاظت از تنوع زیستی امری ضروری به نظر می رسد. اولین گام برای رسیدن به این هدف شناسایی دقیق گونه ها می باشد. روش بارکد گذاری DNA بر اساس DNA میتوکندریایی یکی از جدیدترین روش های مولکولی برای شناسایی و همچنین بررسی روابط فیلوژنتیکی گونه هاست. در این تحقیق، ژن میتوکندریایی سیتوکروم اکسیداز زیر واحد۱(COI) برای شناسایی گونه های متعلق به Encasicholina درخلیج فارس مورد ارزیابی قرارگرفت. نتایج شناسایی مورفولوژیکی با توالی های ارسال شده به کتابخانه بارکد موجودات و بانک ژن مطابقت داشت، همچنین لاروهایی که ویژگیهای مورفولوژیکی آنها برای شناسایی کافی نبود، به طور قابل اعتماد و دقیقی با توالی یابی این ژن شناسایی شدند. تنوع ژنتیکی درون گونه ای بر اساس مدل دو پارامتری کیمورا صفر بود، در حالی که میانگین تنوع بین دو گونه ۹/۱۸ درصد بود. درخت فیلوژنی رسم شده نشان داد که گونه های مورد مطالعه مربوط به دو کلاد خواهری هستند. نتایج این مطالعه نشان می دهد که ژن COI توانایی تشخیص گونه های مورد مطالعه را دارد و نتایج مطالعات مولکولی و مورفولوژیکی مطابقت داشتند.
