نشریه علمی بوم شناسی آبزیان

در سال‏های اخیر پایش اکوسیستم‏های آبی از سنجش کمی مقدار آلاینده در آب، رسوب و بافت ماهی به سنجش‏های کیفی اثرات آلاینده‏ها بر آبزیان و بررسی وضعیت سلامت آبزیان و نهایتاً اکوسیستم سوق پیدا نموده است. مطالعه حاضر به ‌منظور بررسی پاسخ هیستوپاتولوژیکی هپاتوپانکراس و آبشش خرچنگ Metopograpsus messor در مواجهه با آلاینده کادمیوم در سه تکرار انجام شد. به این صورت که، آکواریوم‏هایی با غلظت  µg/L5 کادمیوم آماده شد و همچنین، یک تیمار به‏ عنوان شاهد در نظر گرفته شد. نمونه‏برداری از خرچنگ‏ها در2 مرحله کوتاه مدت (72 ساعت) و بلند مدت (14 روز) پس از شروع آزمایش صورت گرفت. پس از انجام مراحل معمول بافت‏شناسی، رنگ‏آمیزی به روش هماتوکسیلین- ائوزین انجام شد. عوارض مشاهده شده در آبشش‏ها شامل: شکسته شدن سلول‏های پیلار و فروپاشی تیغه، هیپرپلازی، نکروز، جدا شدن کوتیکول، چماقی شدن رئوس انتهایی آبشش، واکوئله شدن، بدشکلی در رأس آبشش‏ها و انحراف اندک تیغه‏ها و در هپاتوپانکراس شامل: آرایش غیر عادی لومن، نکروز، ضخیم شدن لامینا بازال، افزایش در تعداد سلول‏های B، حضور سلول‏های RI و گسترش حفره‏های خونی بود. مقایسه بین دو گروه‏ مختلف زمانی نشان داد که ارتباط مستقیمی بین زمان و شدت آسیب‏های ایجاد شده وجود دارد.